تاثیر قهوه بر سلامت قلب : افراد زیادی که قهوه را به‌صورت روزانه در برنامه خود قرار می‌دهند، کنجکاو هستند بدانند این نوشیدنی چه تأثیری بر سلامت قلب دارد. مطالعات اخیر حاکی از آن است که مصرف بیش از دو فنجان قهوه در روز، برای اشخاصی که از فشار خون شدید (بالای 160/100 میلی‌متر جیوه) رنج می‌برند، میتواند خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را تا دو برابر افزایش دهد. این یافته‌ها که حاصل بررسی روی بیش از ۱۸۶۰۰ مرد و زن ژاپنی بوده، نتایجی شگفت‌انگیز به همراه داشته و سبب شده تا پزشکان در مورد مصرف قهوه در میان بیماران قلبی با دقت بیشتری تصمیم‌گیری کنند. در بخش‌های بعدی، به تحلیل جامع‌تری از اثرات این نوشیدنی پرطرفدار بر عملکرد قلب خواهیم پرداخت.
قهوه چه فایده ای برای قلب دارد؟
مصرف منطقی و کنترل‌شده قهوه میتواند آثار مثبتی بر سلامت قلب و سیستم گردش خون برجای بگذارد. یافته‌های پژوهشی حاکی از آن هستند که گنجاندن روزانه ۲ تا ۳ فنجان قهوه در رژیم غذایی ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و کاهش میزان مرگ‌ومیر کمک کند، عملکرد عروق را ارتقاء دهد، از بروز آریتمی‌های قلبی پیشگیری کند و در تنظیم مؤثرتر فشار خون نقش داشته باشد. همچنین ترکیبات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی موجود در قهوه ممکن است احتمال نارسایی قلبی را نیز کاهش دهد. با این حال، باید در نظر داشت که بهره‌مندی از این فواید تنها زمانی میسر است که قهوه به صورت متعادل و اصولی مصرف شود. در ادامه این مطلب، به بررسی دقیق‌تر هر یک از این مزایا بر پایه شواهد علمی خواهیم پرداخت و نکات مهمی را در این زمینه مرور خواهیم کرد.
مصرف قهوه چه تاثیری بر سلامت قلب دارد؟
کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و مرگ‌ومیر
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش‌های متعدد، از جمله تحقیقی که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، مصرف روزانه ۲ تا ۳ فنجان قهوه با کاهش چشمگیر احتمال بروز بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی ارتباط دارد. به‌نظر می‌رسد ترکیبات مؤثر موجود در قهوه، از جمله آنتی‌اکسیدان‌ها، اسید کلروژنیک و عوامل ضدالتهابی، نقش تعیین‌کننده‌ای در این اثر محافظتی ایفا می‌کنند. این یافته‌ها بیانگر آن است که قهوه تأثیر مثبتی بر سلامت قلب دارد و میتواند به‌عنوان بخشی از یک سبک زندگی سالم در نظر گرفته شود.
تقویت عملکرد عروق خونی
قهوه حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که به بهبود عملکرد اندوتلیوم، یعنی پوشش داخلی رگ‌های خونی، کمک می‌کنند. حفظ سلامت این لایه در پیشگیری از تصلب شرایین و سایر اختلالات قلبی اهمیت بالایی دارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در قهوه می‌توانند انعطاف‌پذیری دیواره‌های عروق را افزایش دهند و به گردش بهتر خون کمک کنند. این ویژگی، یکی از تأثیرگذارترین مزایای قهوه برای سلامت قلب به شمار می‌رود.
کاهش احتمال بروز آریتمی‌های قلبی
مطالعات جدید نشان داده‌اند افرادی که به‌طور منظم از قهوه آسیاب‌شده یا فوری استفاده می‌کنند، کمتر در معرض آریتمی‌های قلبی قرار می‌گیرند. این نتیجه برخلاف تصور قدیمی مبنی بر نقش منفی قهوه در بی‌نظمی ضربان قلب است. ترکیبات فعال موجود در قهوه می‌توانند عملکرد عصبی را تنظیم کرده و به تثبیت ریتم قلب کمک کنند. بنابراین، مصرف متعادل قهوه نه‌تنها موجب اختلال در ریتم قلب نمی‌شود، بلکه حتی ممکن است به تنظیم آن نیز یاری رساند.
کمک به کنترل فشار خون
مصرف قهوه به‌صورت اصولی و در حد تعادل، میتواند در بلندمدت در کنترل و تنظیم فشار خون نقش مؤثری داشته باشد. این نوشیدنی با تأثیر مثبت بر خاصیت ارتجاعی رگ‌ها و کاهش التهابات داخلی بدن، شرایط را برای مدیریت بهتر فشار خون فراهم می‌سازد. با این حال، در افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، مصرف بیش‌ازحد قهوه ممکن است نتایج معکوسی به همراه داشته باشد. بنابراین رعایت تعادل در مصرف، عامل کلیدی در بهره‌مندی از فواید قلبی قهوه محسوب میشود.
کاهش ریسک نارسایی قلبی
داده‌های علمی نشان می‌دهند که نوشیدن روزانه یک تا دو فنجان قهوه میتواند از بروز نارسایی قلبی جلوگیری کند. نارسایی زمانی رخ می‌دهد که قلب نتواند خون را به‌طور مؤثر پمپاژ کند. قهوه، با ویژگی‌های ضدالتهابی و تأثیر مثبت بر بهبود عملکرد عروق، در حفظ توان پمپاژ قلب مؤثر واقع میشود و احتمال بروز نارسایی را در بلندمدت کاهش می‌دهد. این خاصیت، یکی از برجسته‌ترین فواید قهوه در پشتیبانی از سلامت قلب و سیستم گردش خون است.
قهوه و فشارخون
واکنش بدن به قهوه و تأثیر آن بر فشار خون میتواند از فردی به فرد دیگر تفاوت داشته باشد. در کسانی که معمولاً قهوه مصرف نمی‌کنند، مواجهه ناگهانی با کافئین ممکن است باعث افزایش فشار خون تا حدود ۱۰ میلی‌متر جیوه شود. با این حال، در افرادی که به نوشیدن منظم قهوه عادت دارند، همین مقدار کافئین اغلب تغییری در فشار خون ایجاد نمی‌کند.
بر اساس نتایج منتشر شده در American Journal of Clinical Nutrition، بدن در مدت زمان کوتاهی خود را با آثار کافئین هماهنگ می‌کند. زمانی که مصرف قهوه به صورت مستمر انجام میشود، نه تنها افزایش فشاری مشاهده نمی‌شود، بلکه ممکن است در بلندمدت به کاهش تدریجی فشار خون نیز منجر شود.
مروری که در سال ۲۰۲۱ انجام شده، این ادعا را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که مصرف متعادل قهوه – حدود یک تا سه فنجان در روز – تأثیر قابل‌توجهی بر فشار خون ندارد. این نتیجه هم در مورد افراد دارای فشار خون طبیعی و هم در بیماران مبتلا به پرفشاری خون که تحت درمان قرار دارند، صدق می‌کند.
قهوه وآریتمی های قلبی
در گذشته، این دیدگاه در میان مصرف‌کنندگان قهوه و برخی متخصصان حوزه سلامت رواج داشته که نوشیدن قهوه میتواند به بروز آریتمی قلبی (ریتم نامنظم ضربان قلب) در افراد مبتلا به مشکلات مزمن قلبی منجر شود. این تصور احتمالاً به دلیل تجربه تپش قلب بلافاصله پس از مصرف قهوه شکل گرفته است.
کافئین، به‌عنوان ترکیبی محرک که فعالیت سیستم سمپاتیک قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در ترکیب قهوه وجود دارد. دریافت این ماده میتواند ضربان قلب را شدت بخشد و به‌ویژه در افرادی که عادت به نوشیدن قهوه ندارند، ممکن است باعث بروز تپش قلب ناگهانی شود.
با این حال، مطالعات فعلی شواهد محدودی ارائه داده‌اند که قهوه را به‌عنوان عامل مؤثر در ایجاد آریتمی قلبی معرفی کند. حتی در یکی از تحقیقات مشخص شد افرادی که به‌طور منظم روزانه تا چهار فنجان قهوه مصرف می‌کردند، احتمال کمتری برای تجربه آریتمی و بروز فیبریلاسیون دهلیزی (افزایش غیرعادی سرعت ضربان قلب) داشتند.
در نتیجه، بیشتر افراد دارای آریتمی یا تپش قلب نگران استفاده از قهوه نباشند. با این وجود، پاسخ به کافئین در هر فرد میتواند متفاوت باشد؛ برخی افراد به دلیل حساسیت بالای سیستم عصبی سمپاتیک، حتی با نوشیدن مقدار کمی قهوه یا چای دچار علائم قلبی ملموس می‌شوند. بااین‌حال، این افراد نیز در صورت پیروی از یک الگوی مصرف منظم و کنترل‌شده، ممکن است در طول زمان میزان حساسیت بدنشان نسبت به کافئین را کاهش دهند.
قهوه و سکته مغزی
سکته مغزی همچنان یکی از اختلالات مهم و ناتوان‌کننده در میان انسان‌ها به‌شمار می‌آید. در گذشته، به‌دلیل یک برداشت نادرست که باور داشت نوشیدن قهوه میتواند موجب افزایش فشار خون گردد، نگرانی‌هایی پیرامون رابطه میان مصرف قهوه و احتمال بروز سکته مغزی مطرح شده بود. با این‌حال، شواهد علمی جدید، دیدگاه متفاوتی را ارائه می‌دهند.
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ در نشریه Circulation منتشر گردید، خطر سکته مغزی را در میان نزدیک به ۵۰۰هزار نفری که به‌طور منظم قهوه می‌نوشیدند، افزوده نشان نداد. در حقیقت، افرادی که روزانه سه فنجان قهوه را در رژیم مصرفی خود قرار داده بودند، نسبت به افرادی که از نوشیدن قهوه خودداری می‌کردند، در معرض ریسک کمتری برای سکته مغزی قرار گرفتند.
همچنین پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ در کشور ژاپن به انجام رسید، نتایجی مشابه ارائه داد؛ در این مطالعه مشخص شد افرادی که حداقل یک فنجان قهوه در روز می‌نوشیدند، در بازه‌ای ۱۳ ساله، کاهش ۲۰ درصدی در خطر بروز سکته مغزی را تجربه کردهاند.
